ကိုယ့်ဦးနှောက်ကို ယုံနေတုန်းပဲလား?

ဦးနှောက်ကို ယုံလို့မရမှန်း ခဏခဏရေးနေတော့ ဦးနှောက်က အမြင်ကတ်နေလောက်ပါပြီ။ ခုလည်း သူမကောင်းတဲ့အကြောင်းကို သူ့အကူအညီနဲ့ ဆက်ရေးပါဦးမယ်။
(အရင်က ရေးထားတာကို ဖတ်ချင်ရင် ဒီမှာသွားဖတ်ပေးပါ)

ကိုယ့်ဦးနှောက်က ပြောတာတွေကို ယုံသင့်သလား?
https://ouo.io/0d8Kiu

၂၀၀၄ ခုနှစ်တုန်းက လူ ၁၄၈ ယောက်ပါတဲ့လေယာဉ်ကြီးဟာ ကိုင်ရိုကနေ ပဲရစ်ကို ပျံသန်းလာပါတယ်။ လေဆိပ်က ပျံတက်ပြီး ၂မိနစ်လောက်နေတော့ ရေဒါကနေ ပျောက်သွားရော…။ လေယာဉ်မှူးတွေက အတွေ့အကြုံရင့်နေတဲ့သူတွေပါ။
ပုံမှန်ပျံသန်းရမယ့် လမ်းကြောင်းက ပျံတက်ပြီးခဏကြာတာနဲ့ ဘယ်ဘက်ကို ခေါင်းလှည့်ပြီး ဆက်သွားရမှာပါ။ ဒါပေမယ့် လေယာဉ်က ဘယ်ဘက်ကို မလှည့်ဘဲ ညာဘက်ကို လှည့်သွားပါတယ်။ ပြီးတော့ စောင်းစောင်းကြီး ဆက်ပြီး ပျံသန်းနေပါတယ်။ ဒီတော့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့အောက်ကို စိုက်လာတာပေါ့။ နောက်ဆုံးမှာတော့ ခေါင်းနဲ့ ပင်လယ်ထဲထိုးဆင်းသွားပါတယ်။ ပါသမျှလူအကုန်သေတာပေါ့။

အစပိုင်းတုန်းကတော့ Bomb ကြောင့်ဖြစ်မယ်ဆိုပြီး တွက်ကြတယ်။ ဒါနဲ့ Blackbox ကို ပင်လယ်ထဲကနေ မရရအောင် ပြန်ရှာပြီး စစ်ဆေးကြည့်ကြတယ်။ နောက်ဆုံးတော့ Conclude လုပ်လိုက်တာက လေယာဉ်မှူးမှာ Spatial Disorientation ရသွားတာပါတဲ့။
ဒါက Vertigo ကို ပြောချင်တာပါ။ ချာချာလည်အောင် မူးသွားတာဆိုပါတော့။

လေယာဉ်မှူးတွေက လေပေါ်ရောက်သွားရင် ဘယ်ဟာထက် အထက်၊ ဘယ်ဟာက အောက်ဆိုတာ ပြောရခက်သွားတတ်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဘယ်ကြည့်ကြည့်ကောင်းကင်ကြီးပဲမြင်နေရတာကိုး။ မြေကြီးကို မြင်ရရင်သာ သူသေချာပြောနိုင်မှာပါ။
ဒီအတွက်ကြောင့် လေယာဉ်က အောက်ကိုထိုးဆင်းနေပေမယ့် တည့်တည့်ပဲပြန်နေတယ်လို့ ထင်တတ်သလို ပုံမှန်အတိုင်းပျံနေပေမယ့် အောက်ကိုထိုးဆင်းနေပြီလို့လည်း ထင်သွားတတ်တယ်။ ထင်တာက ကိစ္စမရှိပေမယ့် သေကုန်တော့မှာပဲလို့ တွေးမိပြီး လမ်းကြောင်း မြန်မြန်ပြောင်းလိုက်ရင် ပိုဆိုးဖို့ပဲ ရှိတာပေါ့။

အရှိန်ကို ခပ်မြန်မြန်လျော့လိုက်တဲ့အခါ လေယာဉ်မှူးအနေနဲ့ အောက်ကို လေယာဉ်ထိုးစိုက်သွားပြီလို့ထင်တတ်တယ်။ ဒါကို ပြင်ဆင်တဲ့အနေနဲ့ သူက လေယာဉ်ဦးပိုင်းကို ထောင်တတ်တယ်။ အဲ့တော့မှ အရှိန်တကယ်သေသွားပြီး လေယာဉ်က အောက်ကိုစိုက်ဆင်းသွားတတ်တယ်။

ဆိုတော့… လေယာဉ်မှူးရဲ့ ဦးနှောက်နည်းနည်းလွတ်သွားတာနဲ့ အကုန်သေကုန်တာပေါ့။ ဘာလို့များ ဦးနှောက်က ဒီလိုတွေ ရှုတ်ထွေးသွားရတာလဲ?

(ဒီအကြောင်းနဲ့ ခပ်ဆင်ဆင်ကို ဟိုး အရင်က တစ်ခါရေးဖူးပါတယ်)

ကားမူးခြင်းနှင့် Evolution
https://ouo.io/N4iOZL

မြေပြင်ပေါ်မှာရှိတုန်းကတော့ မြေကြီးကအောက်မှာ ကောင်းကင်ကြီးက အပေါ်မှာဆိုပြီး Reference ထားလို့ရတာပေါ့။ လေပေါ်ရောက်သွားတဲ့အခါ အဲ့လိုမရတော့ဘူး။ ကြည့်လေရာ ကောင်းကင်ပဲဆိုတော့ ဘယ်ဟာအောက်လဲ၊ ဘယ်ဟာအပေါ်လဲဆိုတာ ဦးနှောက်က ရှုတ်ထွေးလာတယ်။

ဒါ့အပြင် လေပေါ်မှာ Gravity ကိုဆန့်ကျင်ပြီး ပြန်သန်းကြတာဆိုတော့ Gravity ကိုပဲသိခဲ့တဲ့ ဦးနှောက် (အတိအကျပြောရရင် Inner Ear) က “ဒီကောင် လျောက်လုပ်နေပြန်ပြီကွာ…” ဆိုပြီး စိတ်ရှုပ်လာတတ်တယ်။ တကယ်တော့ လူတွေဟာ လေပေါ်ကို ပျံသန်းခွင့်မရှိပါဘူး။ ဒီသဘောကို ကျော်လွန်ပြီး ပျံသန်းတဲ့အခါ ဦးနှောက်က သူမတတ်ကျွမ်းတဲ့ နယ်ပယ်တစ်ခုကို ရောက်သွားပါတယ်။ ဒီတော့ ထင်ရာမြင်ရာ လျောက်လုပ်တော့တာပါပဲ။

ဒါကြောင့် လေယာဉ်တွေမှာ လူကိုသိပ်အားမကိုးဘဲ Navigation System တွေထည့်ထားတာပါ။ ဒါကြောင့် နေ့တိုင်းလေယာဉ်ပျက်ကျတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကို မကြားရတာပါ။ လေယာဉ်မှူးတွေရဲ့ ဦးနှောက်ကို ယုံစားပြီး Navigation System တွေသာမထည့်ထားဘူး ဆိုလို့ကတော့ မြန်မာပြည်ကနေ ထိုင်းကို လေယာဉ်စီးတာတောင် ဘုရားတနေရမှာပါ။

ဦးနှောက်က နောက်တစ်နည်း မယုံရတာ ရှိပါသေးတယ်။ အောက်ကပုံကို ကြည့်ပါ။ A နဲ့ B ဘယ်သူပိုလင်းသလဲ?

B ပေါ့ဗျာ… မဟုတ်ဘူးလား? ကျွန်တော်ကတော့ B လို့ရွေးတယ်။ ဒါက Trick Question ကြီးမှန်းသိပေမယ့် A ကို B ထက်ပိုလင်းတယ်လို့ ဘယ်လိုမှ တွေးမရဘူးလေ… ဟုတ်တယ်မလား?
အဖြေမှန်က ဒီ ၂ခုအရောင်တူတူပါပဲ။ ဘာလို့ဒီလိုမြင်ရတာလဲဆိုတော့ ဒီစာကို ဖတ်နေတဲ့ ရွှေဦးနှောက်လေးပါပဲ။ မယုံရင် ဒါကို Print ထုတ်ကြည့်… စာရွက်ပေါ်မှာ တူတူပဲပေါ်ပါတယ်။

ဒီပုံကို Photoshop နဲ့လုပ်ထားတာပါ။ ဒါကို Checker Shadow Illusion လို့ခေါ်ပါတယ်။ Photoshop ဆိုတာ ခေတ်ပေါ် Software တစ်ခုဖြစ်လို့ ဦးနှောက်က ဒါကို မြင်ဖို့ Capacity မရှိပါဘူး။ ဒီတော့ သူသိသလောက်နဲ့ ညာချတော့တာပေါ့။
ခုထိ ဒီစတုရန်း ၂ခု အရောင်တူတယ်ဆိုတာ လက်မခံသေးဘူးဆိုရင် အောက်ကပုံကိုကြည့်လိုက်ပါ။

ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Subjective Reality နဲ့ Objective Reality က ကွဲပြားနေတယ်။ ဒါပေမယ့် ဦးနှောက်ကတော့ မသိရင် မသိကြောင်း မပြောဘဲ ခပ်တည်တည်နဲ့ ညာချတတ်တယ်။

အောက်ကပုံကို ခဏခဏမြင်ဖူးကြမှာပါ။ ပြောင်းပြန်ကြီးပဲဆိုတာ သိပေမယ့် သူပြုံးနေတယ်ဆိုတာ ခံစားလို့ရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ပုံမှန်အတိုင်းဖြစ်အောင် လှည့်လိုက်ရော… ပြုံးနေတာ မဟုတ်တော့ပါဘူး။

ဒါကို Thatcher Illusion လို့ခေါ်ပါတယ်။ အရယ်အပြုံးသိပ်မရှိတဲ့ Former British Prime Minister Margaret Thatcher ကိုအစွဲပြုပြီးပေးထားတာပါ။

ဒါကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ဦးနှောက်က မျက်နှာကိုကြည့်တဲ့အခါ အကုန်လုံးကို မကြည့်ပါဘူး။ သူကြည့်ချင်တဲ့နေရာကို ရွေးကြည့်ပြီး ပျော်နေတယ်၊ ဝမ်းနည်းနေတယ်ဆုံးဖြတ်တာပါ။
လူတွေတင်မဟုတ်ဘူး မျောက်တွေမှာလည်း သူတို့မျောက်မျက်နှာတွေကို Thatcher Illusion နဲ့ပြရင် အကြာကြီး စိုက်ကြည့်နေတတ်တယ်လို့ဆိုတယ်။
Illusion တွေနဲ့အသားမကျတာ လူတွေတင် မဟုတ်ဘဲ မျောက်တွေပါပါနေတယ်ဆိုတော့ Evolution နဲ့ဆိုင်တယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။

ဒီတော့ ဦးနှောက်က “ငါ့မြင်းငါစိုင်း စစ်ကိုင်းရောက်ရောက်၊ ငါ့လှေငါထိုး ပဲခူးရောက်ရောက်” ထုံးကို နှလုံးမူထားပါတယ်။ သူ့ကို ယုံကြည်မှု လွန်လွန်ကဲကဲနဲ့ လွှတ်မထားကြပါနဲ့။ ပြောသမျှကို ဆားခတ်ပြီး ယုံကြပါခင်ဗျာ။

SAGAN

အသိအမြင်၊ အတွေးအခေါ် အသစ်တစ်ခုခုရသွားလို့ လှူဒါန်းလိုပါက Science Nuts (Facebook Page) ကို ဆက်သွယ်လှူဒါန်းနိုင်ပါတယ်။
လှူသမျှငွေအကုန်လုံးကို လိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ပြန်လည်လှူဒါန်းပေးသွားမှာပါ။