အပြန်ခရီးက အသွားခရီးထက် ပိုမြန်တယ်လို့ခံစားရခြင်းနဲ့ psychology

စာဖတ်သူ ခရီးသွားရင် ဒီလိုခံစားဖူးမှာပါ။ သွားတုန်းကတော့ ကြာလိုက်တာ မရောက်ကိုမရောက်နိုင်ဘူး။ ပြန်လာတော့လဲ အိမ်ကိုခဏလေးပြန်ရောက်လာသလို ခံစားရတာပါ။

အသွားခရီးကကြာသလောက် အပြန်ခရီးကအဲ့လောက်မကြာဖူးလို့ ခံစားရတာကို Tourist illusion or The Return trip effect စသဖြင့်နာမည်ပေးကြပါတယ်။ (တိတိကျကျနာမည်တော့မရှိပါ)

ဒီလိုဖြစ်တာလူတိုင်းသိကြပေမယ့် ဘာလို့လဲဆိုတဲ့အဖြေကိုတော့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေရှာကြပါစေဆိုပြီး ဒီတိုင်းထားလိုက်ကြပါတယ်။ မနေနိုင်မထိုင်နိုင်တဲ့ ပညာရှင်တွေကစမ်းသပ်လေ့လာကြပြန်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်စေတာက လူရဲ့ဘက်လိုက်မှု bias တွေကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

ပထမဆုံးဖြစ်နိုင်တာက မျှော်လင့်ချက် (Hope) ကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လူတွေကမျှော်နေတဲ့ကိစ္စတခုဆိုရင် အချိန်ပိုကြာတယ်လို့ထင်ကြပါတယ်။ ဒီဝါကျွတ်လက်ထပ်မယ်ရည်ရွယ်ထားရင် ဒီတခါဝါတွင်း၃လ ပြီးဖို့စောင့်ရတာပိုကြာတယ်လို့ခံစားရသလိုပါပဲ။ ATM တန်းစီရင်လဲ ကိုယ့်အလှည့်ရောက်ခါနီးလေ ကိုကပိုမျှော်လေ ပိုကြာနေသလိုဖြစ်လေပါပဲ။

အသွားခရီးလမ်းက မျှော်လင့်ချက်တွေအများကြီးပွေ့ပိုက်ပြီးသွားတာမို့လို့ ရောက်တော့မှာလား ရောက်တော့မှာလား တမျှော်မျှော်နဲ့သွားရလို့ ပိုကြာတယ်ခံစားရတာပါ။ အပြန်ကျတော့ သိပ်မျှော်စရာမရှိတော့လို့ ခဏလေးပဲကြာတယ်ထင်ရတာပါတဲ့။

နောက်တချက်ကတော့ အသစ်အသစ်တွေကို မှတ်ရတဲ့ memory ကြောင့်လဲဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်မရောက်ဖူးသေးတဲ့နေရာဒေသတခုကိုသွားမယ်ဆို အသွားခရီးမှာ တွေ့သမျှလိုက်ကြည့်နေတတ်ပါတယ်။ မြင်သမျှထူးဆန်းနေပြီး အရာရာကိုစူးစမ်းကာ သွားလေ့ရှိတာ သူလိုကိုယ်လိုတူတူပါပဲ။

သေချာအချိန်ပေးပြီး လေ့လာတဲ့အတွက်ဦးနှောက်က အာရုံလဲစိုက်ရသလို ပိုပြီးမှတ်စရာတွေများလို့ အသွားခရီးက စိတ်ထဲပိုစွဲပါတယ်။ လမ်းဆိုင်းဘုတ်တွေ၊ ရူခင်းတွေ၊ ကားထဲကလူတွေရဲ့စကားသံတွေ၊ မရောက်သေးဘူးလား…ရောက်တော့မှာလားမေးသံတွေ စတာတွေအားလုံးကို မှတ်ဉာဏ်ကမှတ်ထားပါတယ်။

အသွားခရီးမှာ မှတ်စရာကြည့်စရာတွေများသလောက် အပြန်မှာတော့ ဒါတွေကမြင်ဖူးပြီးသားဖြစ်သွားပါပြီ။ မြင်နေကျလိုဖြစ်သွားရင် ဒါကမထူးဆန်းတော့ဘဲ အချိန်ကိုလဲကြာတယ်မခံစားရတော့ပါဘူးတဲ့။

ဒါကိုစမ်းသပ်တဲ့အနေနဲ့ ကျောင်းသားတွေကို ၁၀မိနစ်ကြာတဲ့အလုပ်တခုကို ၂ကြိမ်စီလုပိခိုင်းပါတယ်။
ပထမတကြိမ်လုပ်ပြီးသားအလုပ်ကို နောက်တခါထပ်လုပ်ပြီးတဲ့အခါ အချိန်သိပ်မကြာဘူးလို့ခံစားရပါတယ်။ တကယ်တမ်းက အလုပ်၂ခုလုံးကကြာချိန်တူတူပါပဲ။ လုပ်ဖူးမြင်ဖူးနေတဲ့အရာဆိုရင် လူတွေက ကြာတယ်လို့မခံစားရတော့တာပါ။

ဒီလိုခံစားရတဲ့ effect က ခရီးအသစ်ကိုသွားမှ ပိုသိသာပြီး ခဏခဏသွားနေကျခရီးမျိုး၊ ရောက်ဖူးနေကျနေရာမျိုးဆိုရင်တော့ အလုပ်မဖြစ်ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် အသွားခရီးကို လမ်းတမျိုး အပြန်ခရီးကို နောက်ထပ်လမ်းတမျိုးကနေပြန်ရင်လဲ ဒီလိုခံစားရမှာမဟုတ်ပါဘူး။

လူတွေရဲ့ အချိန်အပေါ်ခံစားမှုက မမှန်တတ်ပါဘူး။ ထင်ချင်သလိုထင်ကြတာပါ။ ဒါကို နောက်ထပ်စမ်းသပ်မှုတခုမှာတွေ့ရပါတယ်။ အရောင်မတူတဲ့ မီးလုံး၃လုံးကို ဆက်သွယ်ထားပါတယ်။ ပထမနဲ့ဒုတိယမီးလုံးကို ကပ်ထားပြီး တတိယအလုံးကိုတော့ ၁၀ပေလောက်ခွာထားလိုက်ပါတယ်။

ပြီးတော့ ပဒုတ တလှည့်စီ မီးလုံးကိုလင်းအောင်ထွန်းလိုက်ပါတယ်။ တလုံးလင်းတဲ့အချိန်နဲ့နောက်တလုံးလင်းတဲ့အချိန် ၂ခုကြားက ကြာချိန်ကို
ခန့်မှန်းခိုင်းတဲ့အခါ ပထမအလုံးနဲ့ဒုတိယအလုံးကြားက ကြာချိန်ကတိုပြီး ဒုတိယအလုံးနဲ့ တတိယအလုံးကြားကပိုကြာတယ်လို့ လူတွေကပြောကြပါတယ်။ တကယ်တမ်းကတော့ မီးလုံးတလုံးနဲ့တလုံးမီးလင်းဖို့ ကြာချိန်ကတူတူပါပဲ။ ကပ်ထားတဲ့မီးလုံးတွေက ပိုစောပြီး ကွာထားတဲ့မီးလုံးတွေကြားက ပိုကြာတယ်လို့ခံစားရတာပါ။

ဒါကြောင့်လူတွေရဲ့ ကြာချိန်ကိုခံစားတဲ့နေရာမှာ အမှားတွေအများကြီးရှိနေပါတယ်။ နောက်ပြီးထူးခြားတာတခုက နေမကောင်းဘဲ ဖျားတဲ့အချိန်ဆိုရင် ဖျားနေတဲ့လူက အချိန်ကုန်တာပိုမြန်နေတယ်လို့ခံစားရပါတယ်။ ဖျားနေတဲ့သူရဲ့ နာရီဝက်ကုန်တဲ့အချိန်က တကယ့်နာရီဝက်ကုန်တာထက် စောနေသလိုခံစားရပါတယ်တဲ့။
သူများ ၂နာရီကြာတဲ့အလုပ်ဆိုရင် ဖျားနေတဲ့သူက ၂နာရီမကကြာပြီလို့ထင်တတ်ပါတယ်။

ဥပမာ မိန်းမကဖျားနေလို့ ယောကျာ်းကဆေးထွက်ဝယ်တယ်။ နာရီဝက်ကြာလို့ ယောကျာ်းပြန်ရောက်လာတဲ့အခါ လူနာက ၁နာရီလောက်ကြာပြီလို့စိတ်ထဲထင်နေတတ်ပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ လူနာအတွက်ကအချိန်ကုန်မြန်နေသလိုဖြစ်နေတာကြောင့်ပါ။ တခါတခါ နေမကောင်းဘဲနဲ့ ခရီးသွားဖူးကြမှာပါ။ နေကောင်းတဲ့အချိန် အဲ့ခရီးကိုပဲ ထပ်သွားတဲ့အခါ ပိုမြန်တယ်လို့ခံစားရတာလဲ ဒီသဘောပါပဲ။

ဒီလောက်ဆိုရင် အချိန်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဘာလို့ စိတ်ကိုယုံစားလို့မရလဲဆိုတာ နားလည်လောက်ပြီထင်ပါတယ်။

Thanks for your time!

လင်းမူ

Next Post, Previous Post မနှိပ်ဘဲ OUO Link ကနေ ၁ပုဒ်ချင်းဝင်ဖတ်ပြီး ကူညီပါ။
အသိအမြင်၊ အတွေးအခေါ် အသစ်တစ်ခုခုရသွားလို့ လှူဒါန်းလိုပါက Science Nuts (Facebook Page) ကို ဆက်သွယ်လှူဒါန်းနိုင်ပါတယ်။
လှူသမျှငွေအကုန်လုံးကို လိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ပြန်လည်လှူဒါန်းပေးသွားမှာပါ။