သင်ထင်သလိုမဟုတ်တဲ့ ကျန်းမာရေးဗဟုသုတအလွဲများ (Part 3)

Part 1, 2 ကိုအောက်က link တွေမှာပြန်ဖတ်လို့ရပါတယ်။

သင်ထင်သလိုမဟုတ်တဲ့ ကျန်းမာရေးဗဟုသုတအလွဲများ (Part 1)
https://ouo.io/T2uFrk

သင်ထင်သလိုမဟုတ်တဲ့ ကျန်းမာရေးဗဟုသုတအလွဲများ (Part 2)
https://ouo.io/r2xvHh

၆။ နေမကောင်းရင် ရေချိုးလို့မရဘူးဆိုတာဟုတ်လား?

ဒီကိစ္စကလဲ အတော်ကို ဒွိဟဖြစ်စရာကိစ္စပါ။
ဆရာဝန်တွေအချင်းချင်းမှာလဲ တယောက်တပေါက်ပြောနေကြတာ ကြုံဖူးမှာပါ။

လူတွေက သွေးနွေးသတ္တဝါတွေဖြစ်ကြပါတယ်။ ဆိုလိုတာက ပတ်ဝန်းကျင်က ပူပဲပူပူ အေးပဲအေးအေး body ထဲက အပူချိန်ကိုအများကြီးလိုက်မပြောင်းအောင် ထိန်းပေးထားပါတယ်။

အဲ့လိုထိန်းပေးတာက brain ကလုပ်ပေးတာပါ။ Brain က ကိုယ်အပူချိန်ကို 37°C (သို့) 98.6°F လောက်နားကိုပဲ အမြဲဖြစ်နေအောင်ထိန်းပေးထားပါတယ်။

ဖျားလာပြီ ကိုယ်ပူတယ်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ယောင်ယမ်းမှုကိုဖြစ်စေတဲ့ chemical တွေထွက်လာလို့ပါ။ ဆေးပညာမှာတော့ proinflammatory cytokines လို့ခေါ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီ chemical တွေက brain ကိုရောက်လာပြီး အပူချိန်သတ်မှတ်ချက် set point ကို မြှင့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ အရင်က 98 ဆို ပုံမှန်လို့သိထားတဲ့ဦးနှောက်က အခုတော့ 102 ဆိုပြီး ခလုတ်အမြှင့်ခံလိုက်ရပါတယ်။

ဘာနဲ့တူလဲဆိုတော့ အပူထုတ်စက်မှာ ခလုတ်ကို အပေါ်တင်လိုက်သလိုပါပဲ။
ခလုတ်ကို မြှင့်လိုက်တော့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ပုံမှန် 98 ကိုနည်းတယ်လို့ထင်သွားပြီး 102 ကမှပုံမှန်လို့ မှားထင်သွားပါတယ်။

အဲ့တော့ ပုံမှန်ခန္ဓာကိုယ်ကို ချမ်းနေတယ်… အပူချိန်ကျနေတယ်… ထင်ပြီး ပူနွေးအောင်စလုပ်ပါတော့တယ်။ အဲ့လိုပူအောင်လုပ်ဖို့ ကြွက်သားတွေကိုလှုပ်ရှားရပါတယ်။ လှုပ်ရှားလေ အပူထွက်လေပါပဲ။
အဲ့လို ကြွက်သားတွေလှုပ်ရှားတာကို ချမ်းတုန်လာတယ်… အေးလိုက်တာချမ်းစိမ့်စိမ့်ဖြစ်လာတယ်ဆိုပြီး မဖျားခင် စခံစားရတာပါ။ တကိုယ်လုံးချမ်းတုန်လာပြီး အပူတွေထွက်လာကာ မကြာခင်မှာပဲ ဖျားသွားပါတော့တယ်။

အဖျားပြန်ကျအောင် ဆေးသောက်လိုက်ရင် ခုနက chemical တွေကိုပိတ်လိုက်ပါတယ်။ အဲ့ထိအခါ brain က 102 ကနေ 98 နေရာကို ခလုတ်ပြန်ချလိုက်သလိုဖြစ်သွားပါတယ်။

အဲ့တော့မှ brain က ဟာ… ဒီကောင်ကိုယ်တွေပူနေတာ အခုမှငါသိတာပဲ… မြန်မြန်အပူချမယ်ဆိုပြီး ချွေးတွေထုတ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ချွေးထွက်တော့ ချွေးက အပူကို evaporation နည်းနဲ့သယ်သွားပြီး အပူကျသွားပါတယ်။ အဲ့တာကြောင့် အဖျားကျသွားတာ ချွေးထွက်သွားလို့ ပေါ့သွားတာပဲဆိုပြီး ပြောတတ်ကြပါတယ်။

ဒီသဘောတရားကိုမသိတဲ့သူတွေကတော့ ချွေးထွက်လို့ အဖျားကျတယ်ဆိုတာကို တရားသေမှတ်ပြီး ဖျားနေတဲ့သူကို ချွေးမထွက်ထွက်အောင် ဂျင်းကြက်သွန်တွေ အပူအစပ်တွေအတင်းစားခိုင်းပါတော့တယ်။ စောင်တွေအထပ်ထပ်ပတ်ပြီး ပြတင်းပေါက်တွေပိတ်ထား လေစိမ်းအဝင်မခံနဲ့ဆိုတာတွေ လုပ်တတ်ပါတယ်။

တကယ်က brain မှာရှိနေတဲ့ အပူချိန်ကိုချမှပဲ ခန္ဓာကိုယ်ကအဖျားကျမှာပါ။ ဒါဆိုရင် ရေချိုးတာကရော လုပ်သင့်သလားဆိုတော့ ဖျားရင် ရေမချိုးရဘူးဆိုတာတော့ မရှိပါဘူး။
တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းမှုပုံမှန်လုပ်လို့ရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ရေချိုးတာတော့ နည်းလမ်းမှန်သင့်ပါတယ်။ ရေခဲရေနဲ့တော့ မချိုးသင့်ပါဘူး။ ရေအေးဖြစ်ဖြစ် ရေခပ်နွေးနွေးကိုသုံးကာ အချိန်မဆွဲဘဲ ခပ်သွက်သွက်ချိုးပေးလို့ရပါတယ်။

ရေမချိုးချင်လဲ ရေနွေးလေးနဲ့ ရေပတ်တိုက်လို့ရပါတယ်။ အဖျားကြီးရင်လဲ ရေစိုအဝတ်ကလေးကိုသုံးပြီး ချိူင်း၊ ပေါင်ကြား၊ လည်ပင်း၊ နဖူး စတဲ့ အပူချိန်တက်တဲ့နေရာတွေကို ရေပတ်တိုက်လို့ရပါတယ်။
အပူနည်းနည်းကျသွားအောင် လုပ်တဲ့သဘောပါပဲ။

ဒါပေမယ့် သတိထားရမှာက ကလေးပေါက်စနလေးတွေကိုတော့ ဖျားနေစဥ် ရေမချိုးပေးသင့်ပါဘူး။
ကလေးတွေက ကိုယ်အပူချိန်အပြောင်းအလဲမြန်လို့
Hypothermia လို့ခေါ်တဲ့ ကိုယ်အပူချိန်ရုတ်တရက်ကျဆင်းခြင်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။

အချုပ်ပြန်ပြောရရင် ဖျားလို့ ရေမချိုးရဘူးတို့၊ ရေချိုးလို့ပြန်ဖျားတယ်ဆိုတာ မမှန်ပါဘူး။
ရေချိုးချင်ရင် အချိန်မကြာဘဲ ခပ်သွက်သွက်ချိုးလို့ရပါတယ်။ ကြောက်လို့ ရေမချိုးချင်လဲ ရပါတယ်။
မိမိဆန္ဒပါပဲ။

၇။ အမျိုးသမီးများ ဓမ္မတာလာနေစဥ် ရေမချိုးရ ခေါင်းမလျှော်ရ ဆိုတာ တကယ်လား?

ဒါကလဲ အများစိတ်ထဲစွဲနေတဲ့ ရှေးရိုးစွဲကိစ္စကြီးပါ။
ဒီဟာက လုံးဝမမှန်ပါဘူး။
မမှန်ကြောင်းကိုလဲ လေးစားရတဲ့ သားဖွားမီးယပ်အထူးကုဆရာဝန်ကြီး ဆရာဒေါက်တာစိုးလွင် ကိုယ်တိုင် တခါရှင်းပြထားဖူးပါတယ်။ အောက်က video မှာဝင်ကြည့်ကြည့်ပါ။ video မပြီးခင် ၃မိနစ်လောက်မှာပါလာပါလိမ့်မယ်။

https://fb.watch/77J78claeH/

ရာသီလာတုန်း ခေါင်းလျှော်ရင် သွေးခဲတွေပိတ်ကုန်တယ်တို့… သွေးပုပ်တွေရပ်သွားတယ်တို့… သွေးကြောပိတ်တယ်တို့ဆိုတာ လုံးဝမဟုတ်ပါဘူးခင်ဗျ။ အယူအဆမှားတခုပါပဲ။ ဆရာစိုးလွင်ရှင်းပြထားသလို မှားတာကြီးကိုယုံနေရင် ယုံကြည်စိတ်ကြောင့်ပဲ တကယ်ဖြစ်လာတယ်လို့ထင်နေမိတတ်ပါတယ်။

ဆေးပညာအရ ရာသီလာခြင်းဟာ သွေးပုပ်လဲမဟုတ်ပါဘူး။ ရာသီသွေးဟာ artery (သွေးလွှတ်ကြော) ကလာတဲ့သွေးဖြစ်လို့ အလွန်သန့်ပါတယ်။ ဓားရှလို့ထွက်လာတဲ့သွေးတောင်မှ သူ့လောက်သန့်ချင်မှသန့်မှာပါ။ ရာသီသွေးက သွေးပုပ်တွေရွံစရာကြီးဆိုတာ ရှေးခေတ်ကအယူအဆတွေပါ။

တချို့အိမ်တွေမှာဆို ရာသီသွေးကို ယောကျာ်းလေးကမမြင်ရဘူးတို့…ဘုန်းနိမ့်တယ်တို့ဆိုပြီး ရှက်စရာတခုအနေနဲ့ ခိုးကြောင်ခိုးဝှက်လုပ်ခိုင်းတတ်ပါတယ်။ ဒါတွေက မိန်းကလေးတွေကို စာနာမှုမရှိတဲ့ကိစ္စပါပဲ။
ရာသီသွေးဟာ သန့်စင်တဲ့သွေးပါပဲ။ ရွံစရာပစ္စည်းမဟုတ်ပါဘူး။ သင့်ခန္ဓာကိုယ်ထဲကသွေးနဲ့ အတူတူပါပဲ။

ရာသီလာရင် တကိုယ်ရေသန့်ရှင်းဖို့အတွက် ရေလဲချိုးလို့ရပါတယ်။ ခေါင်းလဲ လျှော်လို့ရပါတယ်။
သန့်သန့်ရှင်းရှင်း လန်းလန်းဆန်းဆန်း မွှေးကြိုင်ကြော့မော့စွာနဲ့ ခက်ခဲပင်ပန်းတဲ့ဓမ္မတာကာလကို ဖြတ်သန်းကြပါလို့ စေတနာနဲ့ တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါတယ်။

Dr. Venice

Next Post, Previous Post မနှိပ်ဘဲ OUO Link ကနေ ၁ပုဒ်ချင်းဝင်ဖတ်ပြီး ကူညီပါ။
အသိအမြင်၊ အတွေးအခေါ် အသစ်တစ်ခုခုရသွားလို့ လှူဒါန်းလိုပါက Science Nuts (Facebook Page) ကို ဆက်သွယ်လှူဒါန်းနိုင်ပါတယ်။
လှူသမျှငွေအကုန်လုံးကို လိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ပြန်လည်လှူဒါန်းပေးသွားမှာပါ။