Category Archives: လင်းမူ

တလောကပဲ စာဖတ်သူတယောက်က Facebook က post တခုကိုလာပြပြီး ဒီစမ်းသပ်ချက်ဖြစ်နိုင်သလား ဆိုတာကို လာမေးထားပါတယ်။ အဲ့အကြောင်းလေးကို ဒီ post မှာရှင်းပြသွားပါမယ်။ အဲ့ post လေးရဲ့ အကျဥ်းချုပ်ကတော့ ပန်းသီးကို ခြမ်းပြီး ပုလင်း ၂လုံးထဲခွဲထည့်ထားမယ်။ တပုလင်းမှာ Good apple ဆိုပြီးရေးတယ်။ နောက်တပုလင်းမှာ Bad apple ဆိုပြီးရေးတယ်။ ပြီးရင် Good apple ပုလင်းကို နေ့တိုင်း ချီးကျူးစကားတို့ ချိုသာတဲ့စကားတို့ ပြောမယ်။ သီချင်းသံချိုချိုလေးတွေ နေ့တိုင်း ဖွင့်ပြမယ်။ Bad apple ပုလင်းကိုကျတော့ ဆဲဆိုစကားတွေ၊ အပြစ်တင်စကားတွေ၊ ကဲ့ရဲ့စကားတွေပြောမယ်။ တဖြေးဖြေးနဲ့ ပန်းသီး ၂လုံးက ပြောင်းလဲလာမယ်။ ရိုင်းစိုင်းတဲ့စကားသံတွေကြားရတဲ့ Bad apple က တဖြေးဖြေးContinue reading “ပန်းသီးကောင်း၊ ပန်းသီးဆိုး စမ်းသပ်ချက်နဲ့ Junk science”

အလိမ်ဖော်စက်တွေကို ရုပ်ရှင်တွေထဲမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ စာအုပ်တွေထဲမှာပဲဖြစ်ဖြစ် မြင်ဖူးကြမှာပါ။ အလိမ်ဖော်စက်ဆိုပြီး လက်ထည့်ပြီးစမ်းရတဲ့စက်အသေးလေးတွေလဲ စျေးကွက်ထဲမှာရှိပါတယ်။ ကျနော်မြင်ဖူးတဲ့စက်ကလေးတွေက Running man ကြည့်တုန်းကပါ။ လက်ကွင်းစွပ်ပြီး မှားရင် ဓာတ်လိုက်သလိုကျဥ်သွားတာမျိုးပါ။ Running man အစောပိုင်း episode တခုမှာလဲ အလိမ်ဖော်စက်ဆိုပြီး နှလုံးခုန်နှုန်းတွေကိုတိုင်းတာ မေးခွန်းတွေမေးတာ ကြည့်ဖူးပါသေးတယ်။ ဒါဆို အလိမ်ဖော်စက်တွေကဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ? တကယ့်အလိမ်ဖော်စက်အစစ်ကတော့ Polygraph လို့ခေါ်တဲ့စက်ပါ။ စထွင်ခဲ့တဲ့သူတွေထဲမှာမှ အထင်ကရ ရှိတာက ၁၉၂၁ခုနှစ် အမေရိကန်၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ Berkeley ရဲစခန်းက ရဲအုပ်တယောက်နဲ့ ဆေးကျောင်းသား John Augustus Larson တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ Polygraph က လူတွေလိမ်ညာရင်ဖြစ်လာတဲ့ ဇီဝကမ္မပြောင်းလဲမှုကိုတိုင်းတာ တာဖြစ်ပါတယ်။ ဘာတွေတိုင်းလဲဆိုတော့၁။ နှလုံးခုန်နှုန်း (heart rate)၂။ အသက်ရှူနှုန်း (breathing rate)၃။ သွေးပေါင်ချိန်Continue reading “အလိမ်ဖော်စက်ကတကယ်ပဲ အလုပ်ဖြစ်သလား?”

လူတွေက အကောင်းကြိုက်ကြပါတယ်။ အကောင်းတွေချည်းပဲလိုချင်ကြတော့ အဆိုးတွေကြုံလာတဲ့အခါ လိမ်ညာတာတွေပါလာကြပါတယ်။ ချိန်းထားတဲ့သူငယ်ချင်းပြောတဲ့..“သားကြီးငါထွက်လာပြီ…ခဏနေရင်ရောက်တော့မှာ” ဆိုတဲ့စကားကနေ“ဘာစာမှလဲမကျက်ရသေးဘူး” ဆိုတဲ့ အတန်းထဲက hyper ကောင်ရဲ့စကားတွေအထိ သင်ကြားသမျှတွေက လိမ်နေတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ စစ်တမ်းတွေအရဆိုရင် နေ့စဥ် သင်ကြားရသမျှ စကားထဲမှာ ၁၀ခွန်းကနေ အခွန်း၂၀၀ အထိက အလိမ်တွေပါနေပါတယ်တဲ့။ ဒါဆို အလိမ်စကားတွေကို သင် ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ? အရင်တုန်းကတော့ လိမ်ပြောတဲ့သူတွေကို နှိပ်စက်ပြီး အမှန်အတိုင်းပြောအောင်လုပ်ကြတာရှိပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အလိမ်ဖော်စက်ဆိုပြီး ထွင်လာခဲ့ပေမယ့် ဒီစက်ကို သိပ်ယုံလို့မရသေးပါဘူး။မှင်သေသေနဲ့ စိတ်ထိန်းနိုင်တဲ့သူဆိုရင် ဒီစက်နဲ့စမ်းလဲ တော်ရုံလိမ်မှန်းမသိနိုင်ပါဘူး။ ဒီလိုပြောပေမယ့် လိမ်မှန်းသိနိုင်တဲ့ နည်းအချို့တော့ရှိပါတယ်။လူတွေ ဘယ်လိုလိမ်လဲသိထားရင် လိမ်နေမှန်းကြိုသိနိုင်ပါတယ်။ လူတွေက လိမ်ပြောနေပြီဆိုရင် ကိုယ့်အကြောင်းကိုတိုက်ရိုက် သိပ်မပြောတော့ဘဲ သူများအကြောင်းဆိုပြီး အငှားပြောတတ်ပါတယ်။ စာရေးသူတခါကြုံဖူးတာက ကျောင်းတုန်းကဘော်ဒါက ကိုယ်ဝန်တားဆေးအကြောင်းလာမေးတာပါ။ လာမေးတဲ့အခါ သူသိချင်တာမဟုတ်ပါဘူးတဲ့… သူ့အသိတယောက်ကမေးခိုင်းတာပါဆိုပြီး နာမ်စားသုံးကာContinue reading “သင့်ကို တယောက်ယောက်ကလိမ်ပြောနေမှန်း ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ?”

တခါတခါ လင်းနေတဲ့မျက်နှာပြင် ကိုကြည့်မိရင် မြင်ကွင်းထဲမှာအောက်ကပုံထဲကလို တီကောင်လိုအကောင်လေးတွေရှိနေတာကို ခံစားဖူးပါသလား။ အဲ့အကောင်လေးတွေက မျက်စိကြည့်တဲ့အခါ လာလာရှုပ်နေတတ်ပြီး သူတို့ကိုမြင်အောင်လှမ်းကြည့်လိုက်ရင် ပျောက်သွားတတ်ပါတယ်။တခြားနေရာကိုပြောင်းကြည့်လိုက်တော့မှ သူတို့တဖန်ပြန်ပေါ်လာပြန်ပါတယ်။ အများအားဖြင့် ရှည်မျောမျောပုံစံရှိပြီး အစက်အပြောက်ပုံစံ၊ အခက်အလက်ပုံစံ၊ ချည်လုံးပုံစံ စသဖြင့် ပုံစံအမျိုးမျိုးပြောင်းနေတတ်ပါတယ်။ ဒီလိုအကောင်လေးတွေကို Floaters လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒီ floaters လေးတွေက အပြင်လောကမှာရှိနေတာမဟုတ်ဘဲ သင့်မျက်လုံးထဲမှာရှိနေတာပါ။ ဒီလိုပြောလို့မလန့်သွားပါနဲ့ဦး။ဒီလို floaters တွေက တကယ့်တီကောင်အစစ်တွေမဟုတ်ပါဘူး။ Floaters တွေကဘာတွေလဲဆိုတာ ရှင်းပြပါ့မယ်။ Floaters ရဲ့ သိပ္ပံနာမည်ကတော့ Muscae Volitantes ဖြစ်ပြီး Flying flies လို့အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ကျနော်တို့မျက်လုံးထဲမှာ အခန်းငယ်လေးတွေရှိပြီး အရှေ့ခန်းထဲမှာ Aqueous humour လို့ခေါ်တဲ့အရည်တွေရှိပြီး အနောက်ခန်းထဲမှာတော့ vitreous humour လို့ခေါ်တဲ့ အရည်တွေပြည့်နေပါတယ်။ အဲ့Continue reading “အမြင်အာရုံကိုလာလာရှုပ်နေတတ်တဲ့ တီကောင်လေးများ (သို့) floaters များအကြောင်း”

အခုရက်ပိုင်းမှာ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဖို့တို့ မှောက်နေဖို့ (proning position) တို့ကို လူတိုင်းလိုလိုပြောလာကြပါတယ်။ မှောက်ရက်အနေအထား (proning position) ထားခြင်းက အဆုတ်ကို နေရာပိုချောင်စေလို့ အဆုတ်ကိုပိုလွတ်လပ်စေလို့ဆိုတာ အတော်များများရှင်းပြထားပြီးပါပြီ။ သိပ်မပြောကြတာက အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းကိစ္စပါ။ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းက ကောင်းတယ်လို့သိထားပေမယ့် ဘာလို့ကောင်းတာလဲ ဘာလို့အလုပ်ဖြစ်တာလဲဆိုတဲ့ နောက်ကွယ်ကအကြောင်းတွေကိုသိထားရင် သူများမေးလာတဲ့အခါ ချက်ကျလက်ကျပြန်ရှင်းပြလို့ရပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းက ဘာလို့အောက်ဆီဂျင်ပြန်တက်စေတာလဲဆိုတဲ့ Why ကိစ္စကို ကျနော်သိထားသလောက်ပြောပြပေးပါမယ်။ အများပြောနေကြတဲ့ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းဆိုတာ Deep breathing လုပ်တာပါ။ ဖြေးဖြေးမှန်မှန်နဲ့ အသက်ကိုတဝကြီးရှူ တဝကြီးပြန်ထုတ် အဲ့လိုလုပ်တာပါ။ လူတွေအသက်ရှူတဲ့အခါ ပုံစံ ၂ မျိုးရှိပါတယ်။Thoracic dominant type (Chest breathing) နဲ့Abdominal dominant type (Belly breathing) တို့ဖြစ်ပါတယ်။ လွယ်အောင်ပြောရရင် ရင်ဘတ်မောက်ပြီးရှူတာလား၊Continue reading “အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းက ကိုဗစ်သမားမှာ ဘာလို့ အောက်ဆီဂျင်ပြန်တက်စေတာလဲ?”