နှိုင်းယှဉ်ပြီးပဲတွေးတတ်တဲ့ လူတွေအကြောင်း

ဒီစာမှာ Relativity အကြောင်းရေးပြချင်ပါတယ်။ Einstein ရဲ့ Relativity မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒါက စိတ်ပညာ Relativity ပါ။
ဆိုလိုချင်တာက လူတွေဟာ အရာရာကို နှိုင်းယှဉ်ပြီးတော့ပဲမြင်တတ်တယ်၊ ပကတိတန်ဖိုးကို မမြင်တတ်ကြဘူးဆိုတာပါ။ (အရင်က ဒါမျိုး ခပ်ဆင်ဆင် တစ်ပုဒ်ရေးခဲ့ဖူးပါတယ်၊ ဘယ်မှာရေးခဲ့မှန်းမသိလို့ Link မထည့်ပေးတော့ပါဘူး)

အောက်မှာပြထားတဲ့ပုံကိုကြည့်ပါ။ Economist သတင်းစာရဲ့ Subscription Fees တွေ အကြောင်းရေးထားပါတယ်။

အင်တာနက်ကနေ Digital Version ကို ၁နှစ်စာယူရင် $59 ကျမယ်။ သတင်းစာပဲယူရင် ၁နှစ်ကို $125 ကျမယ်။ ထူးခြားတာက တတိယ Option ပါ။ အင်တာနက်ကနေရော သတင်းစာရော ၂ခုလုံးယူရင် $125 ကုန်မယ်။ ကိုယ်သာဆို ဘယ်ဟာကိုရွေးမလဲ?

တကယ်သာ စျေးသက်သာတာလိုချင်ရင်တော့ ပထမ Option က အတန်ဆုံးပဲ။ ဒါပေမယ့် သတင်းစာကိုင်ပြီးဖတ်ချင်တဲ့သူဆိုရင် တတိယ Option က တန်တာပေါ့… မဟုတ်ဘူးလား။ အင်တာနက်ကနေ Digital Version တစ်ခုပါ Free ရမှာလေ။

ဒါကိုဆက်မပြောခင် လူတွေက ကိုယ်ဘာလိုချင်သလဲဆိုတာ သေချာ မသိကြဘူးလို့ဆိုတယ်။ ဥပမာ ဘယ် TV ကိုဝယ်ရမလဲ၊ ဘယ်ကားကိုဝယ်ရမလဲ မသိကြဘူး။ ဒါပေမယ့် TV ဝယ်ဖို့သွားတဲ့အခါ အစောပိုင်းပြတဲ့ TV တွေနဲ့ နောက်မှပြတဲ့ TV တွေနဲ့ကို နှိုင်းယှဉ်ပြီး သင့်တော်မယ်ထင်တာကို ရွေးတတ်ကြတယ်။ ကိုယ်က online ပေါ်ကနေ ကြိုလေ့လာပြီး သွားတယ်ဆိုရင်တောင်မှ Online ပေါ်မှာ ကြိုကြည့်ခဲ့တဲ့ TV ၁၀ မျိုးလောက်ထဲကနေ အသင့်တော်ဆုံးကို ရွေးတတ်တယ်။ ဒီတော့ အရာရာကို နှိုင်းယှဉ်ပြီး ရွေးချယ်နေကြတာပေါ့။

အဲ့ဒီအခါမှာ ထူးခြားတာတစ်ခုထပ်တွေ့ရတယ်။ အောက်က ဥပမာကိုကြည့်ပါ။
၃၆ လက်မ Panasonic TV ကို $690
၄၂ လက်မ Toshiba TV ကို $850
၅၀ လက်မ Philips TV ကို $1480
ကိုယ်သာ TV ဝယ်မယ်ဆို ဒီ Information ကိုကြည့်ပြီး ဘယ် TV ကိုဝယ်မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်မလဲ?

ကျွန်တော်ကတော့ အလယ် Option က အကောင်းဆုံးပဲလို့တွေးမိတယ်။ ဒါပေမယ့် သေချာစဉ်းစားကြည့်ရင် Brand မတူ၊ လက်မ မတူတဲ့ TV ၃လုံးကို နှိုင်းယှဉ်ဖို့ဆိုတာ လွယ်မှမလွယ်တာ…။ ဒါပေမယ့် လူတွေက ဒီလိုမျိုး ရှုတ်ရှုတ်ထွေးထွေးဖြစ်လာတဲ့အခါ အလယ် Option ကိုပဲ ကြားချပြီး ရွေးချယ်တတ်တယ်။

အပေါ်က သတင်းစာ Subscription ကို ကျောင်းသား ၁၀၀ နဲ့ စမ်းသပ်ကြည့်လိုက်ပါတယ်။ ၁၆ ယောက်က ပထမ Option ကိုရွေးကြပါတယ်။ (ကပ်စေးနဲတဲ့သူတွေဖြစ်မယ်ထင်တယ်…) ဒုတိယ Option ကို တစ်ယောက်မှ မရွေးကြဘူး။ တတိယ Option ကိုတော့ ၈၄ ယောက်က ရွေးတယ်။

အဲ့ဒါနဲ့ နောက်တစ်နည်းပြောင်းစမ်းလိုက်တယ်။ ဒုတိယ Option ကိုဖြုတ်လိုက်တာပါ။ ဒီအခါမှာတော့ ၆၈ ယောက်က ပထမ Option (စျေးပေါတာ) ကို ရွေးသွားပြီး ၃၂ ယောက်ကတော့ သတင်းစာရော၊ အင်တာနက်ကပါ ဖတ်လို့ရမယ့် Option ကိုရွေးသွားကြတယ်။ စဉ်းစားကြည့်ရင် ဒုတိယ Option ကိုဖြုတ်လိုက်တာနဲ့ ဒီ Option ကိုရွေးတာဟာ ၈၄ ယောက်ကနေ ၃၂ ယောက်ထိ သိသိသာသာကြီးကို ထိုးဆင်းသွားတာပေါ့။
ဒါကြောင့် လူတွေက အရာရာကို နှိုင်းရအမြင်နဲ့ပဲမြင်တယ်လို့ ပြောတာပါ။

အောက်က ပုံကိုကြည့်လိုက်ပါ။

အလယ်က ဘောလုံးရဲ့ Size က မပြောင်းပေမယ့် စိတ်ထဲမှာတော့ သူ့ဘေးက ဘောလုံးတွေကိုကြည့်ပြီး ပိုသေးတယ် (သို့) ပိုကြီးတယ်လို့ ခံစားရစေပါတယ်။

ဒီအချက်ကို အသုံးပြုပြီး လူတွေကိုလှည့်စားကြတော့တာပေါ့။ ပထမဦးဆုံးပေးခဲ့တဲ့ ဥပမာမှာဆိုရင် သတင်းစာသီးသန့်ရတဲ့ ဒုတိယ Option က အတုယောင်ကြီးပါ။ သူတို့ရည်ရွယ်တာကိုက တတိယ Option ကို ရွေးချယ်စေချင်တာပါ။ ဒါပေမယ့် ဒုတိယ Option မပါဘဲ လူတွေကိုပြလိုက်ရင် သူ့ကိုသိပ်မရွေးကြတော့ ခုလိုမျိုးပြောင်းပြီး ကြံစည်ကြတာပါ။ ဒါကို Decoy Effect လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဒုတိယ Option ဟာ အစကတည်းက လှည့်ဖျားဖို့ရည်ရွယ်ပြီး ထည့်ထားတာပါ။

ဆိုတော့ Decoy တစ်ခုထည့်ထားလိုက်ခြင်းအားဖြင့် ကိုယ်ရောင်းချင်တာကို တန်ဖိုးတက်အောင်၊ စိတ်ဝင်စားလာအောင် လုပ်လို့ရပါတယ်။
ဥပမာ ကိုယ်က Travel Agency ကဆိုပါတော့။ ကျိုက်ထီးရိုးကို ၂ညအိပ် ၃ရက်ခရီးစဉ်ရှိတယ်… ငွေဆောင်ကိုလည်း ၂ညအိပ် ၃ရက်ခရီးစဉ်ရှိတယ်။ ပါတဲ့ Service က ၂ခုလုံးမှာ တူတူပဲ။ ဒါဆိုရင် ဝယ်မယ့်သူက နည်းနည်းရွေးရခက်နိုင်တယ်။
ကိုယ်ကလည်း ကမ်းခြေကို ရွေးတဲ့သူတွေများနေတော့ ကျိုက်ထီးရိုးကို ရွေးစေချင်တယ်ဆိုပါတော့။ ဒါဆိုရင် လုပ်လို့ရတာက Decoy တစ်ခုထည့်လိုက်ရုံပါပဲ။

ကျိုက်ထီးရိုး ၂ညအိပ် ၃ရက်ခရီးကို ရွေးစေချင်တဲ့အတွက် Decoy ကိုလည်း ကျိုက်ထီးရိုးခရီးစဉ်ကိုပဲ ထည့်ရမှာပါ။ ဥပမာ 5 Star Hotel မှာထားမယ်ဆိုတဲ့ Package ရယ်၊ 3 Star Hotel မှာပဲ ထားမယ်ဆိုတဲ့ Package ရယ်ဆိုပြီး ၂မျိုးခွဲလိုက်တာမျိုးပေါ့။ ဒီ ၂ခုရဲ့ ငွေကြေးကလည်း အရမ်းမကွာသင့်ဘူး…။

ဒါဆိုရင် Customer အနေနဲ့ ရွေးစရာ ၃ခုရသွားပြီ။ 5 Star Hotel ကျိုက်ထီးရိုး၊ 3 Star Hotel ကျိုက်ထီးရိုး၊ ငွေဆောင် ဆိုပါတော့။ ဒီလိုမျိုးယှဉ်လာခဲ့ရင် လူတွေက 5 Star က 3 Star ထက်ပိုကောင်းတယ်လို့တွေးမိသလိုပဲ ဒီ 5 Star ကျိုက်ထီးရိုးဟာ ငွေဆောင်ထက်လည်း ပိုကောင်းတယ်လို့ တွေးမိသွားတတ်ကြတယ်။

လူတွေက ဘယ်သူနဲ့ Date မလဲဆိုတာမျိုူးကိုပါ ဒီလိုမျိုး နှိုင်းရအမြင်နဲ့ရွေးချယ်တတ်ကြတယ်။ စမ်းသပ်ထားတာတွေရှိပေမယ့် စာရှည်မှာကြောက်လို့ ထည့်မရေးတော့ပါဘူး။
စမ်းသပ်ထားတဲ့လူတွေရဲ့ ၇၅% က Decoy Effect ကြောင့် စမ်းသပ်သူရွေးစေချင်တဲ့ လူကိုရွေးချယ်သွားကြပါတယ်။

ဒီတော့ ကိုယ့်သူငယ်ချင်းက သူဖွန်ကြောင်နေတဲ့ကောင်မလေးကို သွားပိုးပန်းတဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုအဖော်ခေါ်နေရင် အကောင်းမထင်ပါနဲ့။ Decoy အဖြစ်နဲ့ ကိုယ့်ကို အသုံးချနေတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကောင်မလေးမျက်စိထဲမှာတော့ လူ ၂ယောက်ကိုမြင်တဲ့အခါ ဒီ ၂ယောက်ကိုပဲ နှိုင်းယှဉ်ပြီး ဆုံးဖြတ်မှာပါ။

အတွဲတွေ သွားတွေ့ကြတဲ့အခါ သူငယ်ချင်းကို Third Wheel အဖြစ်နဲ့ခေါ်သွားတာတွေ ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးတွေပါ။ အဲ့ဒီအခါမှာလည်း ငါဟာ Decoy အဖြစ်နဲ့ သူတန်ဖိုးပိုတက်အောင် အသုံးချခံနေရတာလား ဆိုတာ တွေးမိစေချင်ပါတယ်။

မင်္ဂလာဆောင်တွေမှာ သတို့သမီးထက် ပိုပြီးတောက်ပြောင်နေအောင် မဝတ်သင့်ဘူးဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးရှိကြပါတယ်။ ဒါလည်း ဒီသဘောပါပဲ။ သူ့ထက်ကိုယ်က ပိုပြီး တောက်ပြောင်နေတဲ့အခါ သူက Decoy ဖြစ်သွားပြီး လူတွေရဲ့ Attention က ကိုယ့်ဆီရောက်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မင်္ဂလာဆောင်တွေ သွားကြတဲ့အခါ အဝတ်အစား၊ အပြင်အဆင်ကို ဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။ (အမြင်ကတ်လို့ တမင် လုပ်ချင်ရင်တော့ မပြောတတ်ဘူး…)

လူတွေဟာ ကိုယ့်မှာရှိသလောက်နဲ့ မရောင့်ရဲနိုင်ကြတာလည်း ဒီသဘောရှိပါတယ်။ ကိုယ်က စားနိုင်သောက်နိုင် ဝတ်နိုင်စုနိုင်ဆိုရင် အဆင်ပြေတယ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ရဲ့အပေါင်းအသင်း မိတ်ဆွေတွေက နိုင်ငံခြားကနေပြီး သူတို့ ဘယ်လိုဝင်ငွေရကြောင်း၊ ဘယ်လောက်အဆင်ပြေကြောင်း ပြောတဲ့အခါ ကိုယ့်ရဲ့ရောင့်ရဲစိတ်ကို လာပြီး ဒုက္ခပေးတတ်ပါတယ်။
ငါလည်း သူတို့လို လုပ်မှထင်တယ်… ဆိုတာမျိုးတွေ တွေးလာမိတတ်တယ်။ တကယ်တော့ နှိုင်းယှဉ်ပြီး တွေးတတ်တဲ့စိတ်က ဒုက္ခပေးနေတာပါ။

ဒါကိုဖြေရှင်းဖို့အတွက် နည်းလမ်းရှိပါတယ်။ ဝမရှိဘဲ ဝိမလုပ်ပါနဲ့…။ ကိုယ်ဘာကို လိုချင်လဲဆိုတာ သေချာသိပါ။ ရောင့်ရဲပါ။ ကိုယ်ဟာ သူများအသုံးချခံ ဖြစ်မှန်းမသိဘဲ ဖြစ်နေလားဆိုတာ ကိုယ့်ဘာသာပြန်သုံးသပ်ပါ။
သူငယ်ချင်း အချင်းချင်းအဖော်လိုလို့ Third Wheel အဖြစ် ကိုယ့်ကိုခေါ်တဲ့အခါ ကိုယ်ဟာ Decoy ဖြစ်နေမလားဆိုတာ သတိပြုကြပါ။

SAGAN

Next Post, Previous Post မနှိပ်ဘဲ OUO Link ကနေ ၁ပုဒ်ချင်းဝင်ဖတ်ပြီး ကူညီပါ။
အသိအမြင်၊ အတွေးအခေါ် အသစ်တစ်ခုခုရသွားလို့ လှူဒါန်းလိုပါက Science Nuts (Facebook Page) ကို ဆက်သွယ်လှူဒါန်းနိုင်ပါတယ်။
လှူသမျှငွေအကုန်လုံးကို လိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ပြန်လည်လှူဒါန်းပေးသွားမှာပါ။