Tag Archives: စိတ်ပညာ

ဟိုတစ်ရက်က လူတွေမှာ စိတ် ၃မျိုးရှိကြောင်း ရေးခဲ့ပါတယ်။ အခုကတော့ မှတ်ဉာဏ် ၂မျိုးအကြောင်း ပြောပြချင်ပါတယ်။ ကိုယ်ဖျားနေလို့ ၁ပတ်လောက် အိပ်ရာထဲလှဲနေခဲ့တာကို မှတ်မိကြသေးလား? ဒါမှမဟုတ် ဖျားနေတဲ့အခါတိုင်း ဘာတွေဖြစ်ခဲ့လဲဆိုတာရော မှတ်မိလား? ဘာမှမမှတ်မိတာ ဖြစ်ဖို့များပါတယ်။ ဘဝတစ်လျှောက်လုံးမှာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသမျှကိစ္စတော်တော်များများကို မေ့သွားကြတာများပါတယ်။ ဒီအခါမှာ “ငါကျောင်းတက်နေတာ နောက်ဆုံးနှစ်တောင်ရောက်လာပြီပဲ… အချိန်တွေကုန်တာမြန်လိုက်တာ…” ၊ “၂နှစ်ပြည့်တော့မယ်… နောက်ဆုံးနှစ်ကကို မတက်တော့ဘူး… အချိန်တွေကုန်တာ နှေးလိုက်တာ…” စသဖြင့် အတွေးတွေပေါ်လာတတ်ပါတယ်။“အခု July တောင်ရှိပြီလား… 2021 ကိုခွေးတွေလုပ်တာနဲ့ ဘယ်လိုကုန်သွားမှန်းတောင် မသိဘူး…” ဆိုတာမျိုးပေါ့။ မှတ်ဉာဏ်ဆိုတာ ဒီသဘောပါပဲ။ မှတ်ဉာဏ်အကြောင်းမပြောခင် ကိုယ့်အကြောင်းကိုယ် အရင် နားလည်နေဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုယ်ဘယ်သူလဲဆိုတာကို လူတွေက လက်စုပ်လက်ကိုင်မပြနိုင်ပေမယ့် တိတိကျကျသိတယ်လို့ ထင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုမဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ်ဘယ်သူလဲဆိုတာContinue reading “ပျော်ရွှင်ခြင်း မှတ်ဉာဏ် ၂မျိုး”

စားသောက်ဆိုင်တစ်ခုမှာ ကိုယ့်ကို သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က လိုက်ပြီး Treat တယ်ဆိုပါတော့။ စားသောက်လည်းပြီးရော “ခုလိုကျွေးတာ ကျေးဇူးတင်တယ်ကွာ… မင်းကို ဘယ်လောက်ပေးရမလဲ… ၁သောင်းဆို လောက်မလား…” လို့မေးလိုက်တယ်ဆိုရင် ရန်ဖြစ်မှာပေါ့။ ရန်မဖြစ်ရင်တောင် ကိုယ့်ကို နောက်တစ်ခါကျွေးတော့မှာ မဟုတ်ဘူး… စေတနာပျက်သွားတာပေါ့။တဖက်က စေတနာနဲ့ကျွေးတာကို ငွေကြေးနဲ့တုံ့ပြန်လိုက်တဲ့အတွက် ပြဿနာတက်သွားတာပါ။ ဒီလိုဖြစ်စဉ်မျိုးတွေ အမြဲတွေ့နေရတာပါပဲ။ စိတ်ပညာအရတော့ Social Norm နဲ့ Market Norm လို့ခေါ်တယ်။ Social Norm ဆိုတာ စေတနာနဲ့ လုပ်ပေးတာမျိုးပေါ့…။ ဥပမာ အိမ်ပြောင်းတော့မယ်ဆိုရင် အလကားအချိန်ပေးပြီး လာကူပေးကြတဲ့ အသိမိတ်ဆွေ၊ သူငယ်ချင်းတွေဟာ Social Norm အရလာကူကြတာပါ။ ဒါက နွေးထွေးတဲ့အသွင် ရှိပါတယ်။ Market Norm ကတော့ ငွေကြေးနဲ့လုပ်ပေးတာပါ။ ဥပမာ အိမ်ပြောင်းမယ်ဆိုContinue reading “စေတနာနဲ့ ရှင်းမလား၊ ငွေနဲ့ ရှင်းမလား?”

Science Nuts ကကောင်တွေ ရေးစရာမရှိတော့လို့ လျှောက်ရေးနေပြီ မထင်ကြပါနဲ့။ စိတ်ပညာအရ တကယ်စမ်းသပ်ထားတာ ရှိလို့ပါ။ ဖတ်ပြီးသွားရင် ဒွိဟအနည်းငယ်တော့ ဝင်သွားမယ်ထင်ပါတယ်။ (ဒါကိုလိုချင်တာပါ…) လူတွေမှာ သာမန်အချိန်နဲ့ ထန်နေတဲ့အချိန် ၂မျိုးရှိတယ်ဆိုပြီး ပညာရှင်တွေက ခွဲခြားလိုက်ပါတယ်။ သာမန်အချိန်မှာတော့ မလုပ်သင့်၊ မဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စတွေကို မေးရင် “မလုပ်ဘူး… ဘာလို့လုပ်ရမှာလဲ…” လို့ ဖြေတတ်ကြပါတယ်။ ဒီတော့ ထန်နေတဲ့အချိန်မှာရော ဘယ်လိုဖြေမလဲဆိုတာ ပညာရှင်တွေ စိတ်ဝင်စားကြပါတယ်။ ဒီတော့ ကောလိပ်ကျောင်းတစ်ခုကို သွားလိုက်ပါတယ်။ အသက် ၂ဝကျော်အရွယ်ရှိတဲ့ ယောက်ျား ၂၅ ယောက်ကို လိင်ကိစ္စနဲ့ဆိုင်တဲ့မေးခွန်းတွေ မေးကြည့်ပါတယ်။ မိန်းမတွေကို ဘာလို့မစမ်းတာလဲဆိုတော့ ယောက်ျားတွေက လိင်ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ရင် ပိုပြီး ရိုးရှင်းလို့ပါလို့ ဆိုတယ်။ Material လည်း များများစားစား သိပ်မလိုပါဘူး။ PlayboyContinue reading “ထန်ခြင်းနောက်ကွယ်က စိတ်ပညာ”

လူတွေက အနာဂတ်မှာဘာတွေဖြစ်လာမလဲ ကြိုပြီးခန့်မှန်းတတ်ကြပါတယ်။ နောက် ၁ဝနှစ်နေရင် ငါဘယ်နေရာကိုရောက်နေရမယ်…၊ ဘယ်လိုအိမ်ကြီးနဲ့ နေနိုင်ရမယ်… စသဖြင့် တွေးထားတတ်တာမျိုးပါ။ ဒီလိုဖြစ်တာက လူတိုင်းပါပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူတပါးရဲ့အပြုအမူတွေကို အမြဲတမ်း ခန့်မှန်းကြည့်နေတတ်တဲ့အတွက် ကိုယ့်ကိုကိုယ်လည်း ဒီလိုပဲ တွေးမိနေတတ်ပါတယ်။ အနာဂတ်ဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေအရ ဖြစ်လာမှာပါ။ လုပ်ဆောင်ချက်ဆိုတာ ကိုယ့်ရဲ့အပြုအမူတွေကနေ ဖြစ်လာတာပါ။ ထို့အတူ အပြုအမူဆိုတာလည်း ကြိုတင်ခန့်မှန်းတာရဲ့နောက်ဆက်တွဲရလဒ် တစ်ခုပါ။ဒီတော့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းတတ်တာနဲ့ အနာဂတ်နဲ့ဆက်စပ်မှုတွေရှိနေပါတယ်။ ဒါကို Thomas Theorem လို့ခေါ်ပါတယ်။သူက ဘာပြောခဲ့လဲဆိုတော့ “လူတစ်ယောက်က အခြေအနေတစ်ခုကို ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ တွေးရင် တကယ်ပဲဖြစ်လာတယ်” လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီလိုတွေ ပြောနေလို့ Supernatural ထဲကို ဝင်သွားပြီလို့ မထင်ကြပါနဲ့။ နတ်တွေ၊ သိကြားတွေ၊ တန်ခိုးရှင်တွေအကြောင်း ပြောဖို့ရည်ရွယ်လိုက်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ပြောချင်တာက လက်ရှိကိုယ့်ရဲ့ယူဆချက်တွေက တော်တော်များများမှန်နေတယ်Continue reading “ကြိုတင်ယူဆချက် (Preassumption) များနှင့် နောက်ဆက်တွဲအလွဲများ”