မျှော်လင့်ခြင်းတွေက စိတ်ဒဏ်ရာရစေသလား?

လူတွေရဲ့အကြိုက်တွေဟာ Subjective ဖြစ်တယ်လို့ စိတ်ပညာမှာ လက်ခံထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် တန်းညှိဖို့ သိပ်မလွယ်ပါဘူး။ Brand ဆိုမှ Brand သတ်မှတ်ထားတတ်ကြသလို ဒီဆိုင်ကမှ မစားရရင် မစားဘူးဆိုတာမျိုးတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ အရင်ကလည်း ဒီအကြောင်း အကြမ်းဖျင်းရေးဖူးပါတယ်။

Branded ဖြစ်သူများနှင့် Fanboys, Fangirls များအကြောင်း
https://ouo.io/GFHZ7j

အခုပြောမှာက ကိုယ့်ရဲ့အကြိုက်တွေဟာ မျှော်လင့်ခြင်း (Expectation) တွေနဲ့ သက်ဆိုင်နေတယ်ဆိုတာပါ။

ဝိုင်အရသာခံတာကို ဇာတ်လမ်းတွေထဲမှာ မြင်ဖူးကြမှာပါ။ ဝိုင်ကို လျှာဖျားလေးနဲ့ သောက်ပြီး မျိုမချဘဲ ပြန်ထွေးထုတ်တာလည်း တွေ့ဖူးမှာပါ။ ဒီလူတွေကို ကြည့်လိုက်ရင် အထာကျတယ်လို့ တွေးမိနိုင်ပါတယ်။ အရသာခံနေတဲ့အချိန်မှာ တစ်ခုခုကို လေးလေးနက်နက်တွေးနေသလိုပါပဲ။
ပြီးရင် အရသာဟာ ဘယ်လိုရှိကြောင်း တစ်ခါမှမကြားဖူးတဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့ ထုတ်ပြောပါတယ်။ ငယ်ငယ်ကတော့ ဒီလူတွေဟာ ဘယ်လိုကြောင့် ဒီလောက် အရသာခံကောင်းနေရတာလဲလို့ တွေးမိဖူးပါတယ်။

ပညာရှင်တွေကလည်း ဒီလူတွေကို ကြည့်ရဟန်မတူပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဝိုင်အရသာခံတာနဲ့ ဝိုင်ပြုလုပ်တဲ့ပညာရပ် (Oenology) ကို လေ့လာနေတဲ့ ကျောင်းသား ၄၅ ယောက်ကိုခေါ်ပြီး ဝိုင်အရသာခံခိုင်းလိုက်လို့ပါ။
ဝိုင် ၂ခွက်ချပေးထားပါတယ်။ တစ်ခွက်က အဖြူရောင်၊ တစ်ခွက်က အနီရောင်ပေါ့။ (အနီရောင်ဝိုင်က အဖြူရောင်ဝိုင်ကို ဆေးဆိုးထားတာပါ…)
အရသာခံခိုင်းပြီး ခံစားရသမျှကို ထုတ်ပြောခိုင်းပါတယ်။

နောက်စမ်းသပ်မှုတစ်ခုကတော့ အနီရောင်ဝိုင် ၂ပုလင်းကို အရသာခံခိုင်းတာပါ။ တစ်ပုလင်းက စျေးကြီးပြီး နောက်တစ်ပုလင်းက စျေးပေါတယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စျေးပေါတဲ့ဝိုင်ကိုပဲ ၂ပုလင်းလုံးထဲ ထည့်ထားတာပါ။

ပထမစမ်းသပ်မှုမှာ အစမ်းသပ်ခံတွေက အနီရောင်ဝိုင်ကို စပျစ်အရသာ၊ ဘယ်ရီအရသာ… အစရှိတဲ့… အနီရောင်ဝိုင်နဲ့တွဲမြင်တတ်ကြတဲ့ အရသာတွေကို ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အစမ်းသပ်ခံအကုန်လုံးက ဒါဟာ အဖြူရောင်ဝိုင်နဲ့ အရသာအတူတူပဲလို့ မပြောနိုင်ကြပါဘူး။

ဒုတိယစမ်းသပ်မှုမှာတော့ စျေးကြီးတဲ့ဝိုင်ရဲ့ အရသာဟာ မရိုးရှင်းကြောင်း၊ လုံးထွေးကြောင်း ပြောကြပြီး စျေးပေါတဲ့ဝိုင်ကတော့ ပေါ့ပေါ့ကြီးနဲ့ သိပ်မပြင်းဘူးလို့ ဆိုကြပါတယ်။
ဒီတော့ အရသာကို လူတွေက အဲ့လောက် သေသေချာချာသိကြပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဝိုင်အရသာခံတဲ့ပညာရပ်က အလိမ်အညာတစ်ခုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ လူတွေက ကြိုတင်မျှော်လင့်ထားလိုက်လို့ ဒီလိုတွေဖြစ်ကုန်တာပါ။

ဝိုင်အရသာခံတဲ့သူဟာ သာမန်အခြေအနေမှာဆိုရင် ဘယ်နှခုနှစ်ကထုတ်တဲ့ဝိုင် ဘာအမျိုးအစား စတာတွေအထိ ပြောနိုင်ကြပါတယ်။ အခုစမ်းသပ်မှုတွေမှာ စိတ်ပညာရှင်တွေက ဟိုခွက်ထဲ ဒီဝိုင်ထည့်၊ ဟိုဝိုင်ကို တံဆိပ်ပြောင်းကပ်ဆိုတော့ မျက်စိလည်ကုန်တာ မဆန်းပါဘူး။

အရသာ ၂ခုတူနေတဲ့အခါမှာ တစ်ခုခုကိုရွေးရမယ်လို့ စိတ်ကတွေးမိပါတယ်။ ဒီတော့ တခြား Quality တွေကိုလိုက်ကြည့်ပါတယ်။ စျေးနှုန်း၊ အရောင် စသဖြင့် သူတို့စိတ်ထဲမှာ ပိုကောင်းမယ်ထင်တဲ့ အရာတွေမှာ ခြေကုပ်ယူပြီး သုံးသပ်လိုက်ကြပါတယ်။

စျေးကြီးတာကို သုံးတဲ့အခါမှာလည်း ပိုကောင်းမယ်လို့ ကိုယ်က ကြိုပြီးမျှော်လင့်ထားတတ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီစိတ်နဲ့ သုံးတဲ့အခါ သူ့မှာတကယ်ရှိတဲ့ Quality ထက် ပိုကောင်းတယ်လို့ ထင်မိတတ်ကြတယ်။

စမ်းသပ်မှုနောက်တစ်ခုကို ပြောချင်ပါတယ်။ လူတွေကို HD Video တစ်ခု ပြမယ်ဆိုပြီး အခန်းတစ်ခုထဲခေါ်လိုက်ပါတယ်။ (မြန်မာတွေသိတဲ့ HD မဟုတ်ပါဘူး… High Definition ကိုပြောတာပါ)

ပြီးတဲ့အခါ Experience ကိုပြန်မေးကြည့်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအခါမှာ လူတွေက ပိုကြည်လင်တယ်၊ ပြတ်သားတယ်၊ အရောင်အသွေးပိုစုံတယ် စသဖြင့် ပြောကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကို ပြတာက HD မဟုတ်ပါဘူး။ SD (Standard Definition) ပါ။ Pixel နဲ့ပြောရမယ်ဆိုရင် 1280p နဲ့ 720p ကွာသလိုပါပဲ။
ကောင်းတာကို ကြည့်ရတော့မယ်လို့ မျှော်လင့်လိုက်တာနဲ့ SD နဲ့ HD ကိုတောင် ကွဲပြားအောင် မသိကြတော့ပါဘူး။

ခုနောက်ပိုင်းမှာ TV တွေက 4k ကနေ 8k တောင်ရောက်လာပါတယ်။ Youtube မှာ 4k လား၊ HD လား၊ SD လား ရောထွေးပြီးစမ်းသပ်ထားတဲ့ Video တွေရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ ကျွန်တော်ဆိုရင် HD နဲ့ 4k မကွဲပါဘူး။ တခါတခါ SD နဲ့ HD နဲ့တောင် မကွဲချင်ပါဘူး။
ဒါပေမယ့် ခုကြည့်နေတာ 4k ပါလို့ သူတို့ Label လုပ်ပေးထားရင်တော့ ပိုကြည်တယ်၊ ပိုရှင်းလင်းပြတ်သားတယ် စသဖြင့် တွေးမိပါတယ်။

Brand ဆိုတာ ဒီသဘောပဲလို့ ပညာရှင်တွေက လက်ခံထားကြပါတယ်။ တကယ်တော့ သိသိသာသာပိုကောင်းတယ်ဆိုတာ မဟုတ်ပါဘူး… ကိုယ့်စိတ်က ကောင်းမယ်ထင်တဲ့ မျှော်လင့်ချက်ကြောင့် ပိုကောင်းတယ်ဆိုပြီး ထင်ကြတာလို့ ပြောကြပါတယ်။

ဆေးလိပ်သောက်တာကြာတဲ့လူတွေကို စမ်းသပ်ကြည့်တဲ့အခါမှာလည်း သူတို့သောက်နေကြ Brand ကို အခြားပြိုင်ဘက် Brand တစ်ခုနဲ့ မသိအောင် လဲပြီး စမ်းသပ်တဲ့အခါ မသိကြဘူးလို့ ဆိုတယ်။

ကိုယ့်အကြိုက်တွေဟာ လျော်ကန်သင့်မြတ်တယ်လို့ ကိုယ့်စိတ်ကပဲ ဆုံးဖြတ်နေတာပါ။ ဘာရွေးရမှန်းမသိရင် ကိုယ့်စိတ်ထဲမှာ ပေါ်လာတာအရ ရွေးလိုက်တာပါပဲ။ ကြော်ငြာတွေက ဒီနေရာမှာ အရေးပါလာတာပေါ့။ မသုံးဖူးတဲ့ပစ္စည်းတစ်ခုကို ဝယ်တဲ့အခါ ကြော်ငြာကြောင့် ကိုယ်နဲ့ရင်းနှီးနေတဲ့ Brand တစ်ခုကိုပဲ ဝယ်မိဖို့များပါတယ်။

ဒါကြောင့် Presentation ဟာ အရေးကြီးတာပါ။ မုန့်တွေကြော်ငြာတဲ့အခါ မြိန်ရေယှက်ရေ စားပြခြင်းအားဖြင့် လူတွေရဲ့စိတ်ထဲကို ရောက်သွားစေပါတယ်။ ဒီမုန့်ကို တကယ်ဝယ်စားတဲ့အခါ ကိုယ့်မှာ ဘယ်လောက်ကောင်းရမယ်… ဆိုတဲ့ Expectation တစ်ခုရှိနေပါပြီ။ ဒီတော့ မုန့်က နည်းနည်းကောင်းရုံနဲ့ တော်တော်ကောင်းတယ်လို့ ထင်မိစေပါတယ်။ (Quality လုံးဝမကောင်းရင်တော့ ဘယ်လောက်ကြော်ငြာပါစေ… မအောင်မြင်ပါဘူး)

ပညာရှင်တွေကတော့ ကိုယ့်ရဲ့ Expectation တွေဟာ မြင်းနဲ့တူပြီး Experience ကတော့ လှည်းနဲ့တူတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ မြင်းက လှည်းကိုဆွဲတာပါ။
ဒါပေမယ့် တော်တော်များများကတော့ Experience ကြောင့်ပဲ ကောင်းတယ်၊ မကောင်းဘူးဆိုတဲ့ Expectation တွေဖြစ်လာတယ်လို့ ထင်တတ်ကြပါတယ်။

ကြိုတင်မျှော်လင့်ချက် (Expectation) တွေဟာ လူတွေအတွက် အာရုံငါးပါးလိုပဲ အရေးပါပါတယ်။ ကိုယ် Information တစ်ခုကို ဘယ်လိုတွေးလိုက်လဲဆိုတာ Expectation တွေပေါ်မူတည်ပြီး လုံးဝကွဲပြားသွားနိုင်ပါတယ်။
မြင်အောင် ဥပမာတစ်ခုနဲ့ ပြောချင်ပါတယ်။ စာမေးပွဲဖြေတဲ့အခါ ကျမယ်လို့ ထင်ထားပြီး အောင်သွားရင် ပျော်ကြမှာပါ။ ဒါပေမယ့် အမှတ် ၉၀ ရမယ်မှန်းပြီး ၈၀ ပဲရတဲ့အခါ ပျော်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဟာ Expectation အလုပ်လုပ်ပုံပါပဲ။

ကျွန်တော်တို့တွေဟာ ဘဝမှာ Expectation တွေအပြည့်နဲ့ ရှင်သန်ကြပါတယ်။
ကိုယ်မျှော်လင့်သလို ဖြစ်မလာတဲ့အခါ ဝမ်းနည်းတတ်ကြပါတယ်။ တကယ်ဆိုရင် အမှတ် ၈၀ ကလည်းပျော်မယ်ဆို ပျော်လို့ရနေပါပြီ… ဒါပေမယ့် Expectation ကြောင့် ဝမ်းနည်းလိုက်ရပါတယ်။
မျှော်လင့်ချက်တွေ ထားတာများလာတဲ့အခါ အမှန်တရားကနေ သွေဖယ်လာတတ်ပါတယ်။ အပေါ်က ဝိုင်အရသာခံတဲ့ဥပမာကို ကြည့်ရင် ဒါကိုမြင်နိုင်မှာပါ။

ဒီတော့ မျှော်လင့်ချက်တွေ မထားရတော့ဘူးလားလို့ မေးစရာရှိလာပါတယ်။ ခပ်တိုတိုပြောရရင်တော့ ထားသင့်ပါတယ်။ သူ့မှာ ကောင်းကွက်တွေရှိနေတာကိုး။ SD ကို HD လို့မြင်တာ၊ စျေးပေါတဲ့ဝိုင်ကို စျေးကြီးတဲ့ဝိုင်လို့ ထင်တာ၊ ကိုယ့် Crush က ကိုယ့်ကိုပြန်ကြိုက်မယ်လို့ထင်တာ… ဒါတွေဟာ မျှော်လင့်ချက်တွေကြောင့် ရတဲ့ပျော်ရွှင်မှုတွေပါပဲ။

ဒါပေမယ့် လက်တွေ့နဲ့ပြန်ချိန်ဆကြည့်ပါ။ SD ဟာ HD မဟုတ်ပါဘူး။ စျေးပေါတဲ့ဝိုင်က စျေးကြီးတဲ့ဝိုင်နဲ့ အရသာမတူပါဘူး။ ကိုယ့် Crush ကလည်း ကိုယ့်ကို ပြန်ကြိုက်မယ်၊ မကြိုက်ဘူး မသေချာပါဘူး။ (သေချာနေတဲ့သူတွေလည်း ရှိမှာပေါ့…)

အဖြေတစ်ခု သဲသဲကွဲကွဲသိသွားတဲ့အခါ မျှော်လင့်ချက်တွေကြောင့်ပဲ ဝမ်းနည်းရတာတွေ၊ စိတ်ညစ်ရတာတွေ ဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။ အမှတ်များလို့ ပျော်နေရမယ့် အချိန်မှာ ကိုယ်မှန်းသလောက်မရလို့ ပျော်သင့်သလောက်မပျော်နိုင်တာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

ဒီတော့ ဘဝမှာ မျှော်လင့်ချက်တွေထားပါ။ ဒါပေမယ့် မျှော်လင့်ထားတဲ့အတိုင်း ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့တော့ မတွေးထားပါနဲ့။ ကိုယ်ထင်သလိုဖြစ်မလာတဲ့အခါ ရင်ဆိုင်နိုင်အောင် စိတ်ကို ပြင်ဆင်ထားသင့်ပါတယ်ခင်ဗျာ။

SAGAN

Next Post, Previous Post မနှိပ်ဘဲ OUO Link ကနေ ၁ပုဒ်ချင်းဝင်ဖတ်ပြီး ကူညီပါ။
အသိအမြင်၊ အတွေးအခေါ် အသစ်တစ်ခုခုရသွားလို့ လှူဒါန်းလိုပါက Science Nuts (Facebook Page) ကို ဆက်သွယ်လှူဒါန်းနိုင်ပါတယ်။
လှူသမျှငွေအကုန်လုံးကို လိုအပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ပြန်လည်လှူဒါန်းပေးသွားမှာပါ။